اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری کوتاه‌مدت بر ناامیدی جانبازان مبتلا به اختلال استرس ‌پس از سانحه

چکیده اهداف: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یکی از عوارض برجسته روانی ناشی از جنگ است که در جانبازان دیده می‌شود. درمان فعال‌سازی رفتاری به‌عنوان یک مداخله کوتاه‌مدت می‌تواند مجموعه‌ای از تخریب‌های این اختلال را مورد هدف قرار دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری کوتاه‌مدت بر ناامیدی جانبازان مبتلا به PTSD بود. مواد و روش‌ها: در این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل، 40 نفر از جانبازان مبتلا به PTSD که در سال 1396 در بیمارستان ایثار اردبیل بستری و تحت درمان بودند، به‌عنوان نمونه ‌در‌ دسترس انتخاب شده و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. جلسات درمان فعال‌سازی رفتاری طی 10 جلسه یک‌ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه بالینی ‌ساختار‌یافته برای اختلالات روانی DSM-5 و مقیاس ناامیدی بک استفاده شد. سپس داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار آماری SPSS 23 تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: پس از کنترل اثر پیش‌آزمون، میانگین نمرات احساس فرد نسبت به آینده، بی‌انگیزگی، انتظارات و ناامیدی کل بین گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس‌آزمون دارای تفاوت معنی‌داری بود (05/0p<). همچنین مداخله درمانی باعث کاهش معنی‌دار میانگین نمرات احساس فرد نسبت به آینده (14.840=F؛ 0.001=p)، بی‌انگیزگی (5.037=F؛ 0.032=p)، انتظارات (5.308=F؛ 0.001=p) و ناامیدی کل (10.361=F؛ 0.003=p) شد. نتیجه‌گیری: آموزش درمان فعال‌سازی رفتاری کوتاه‌مدت، ناامیدی جانبازان مبتلا به PTSD را کاهش می‌دهد.